Zevenbergen Markt en Haven

Zevenbergen NL – Het water als verleiding voor een impuls in het centrum

Twee opgaven
Het historisch centrum van Zevenbergen was toe aan een impuls. Het had zich net als veel andere stadscentra in Nederland decennia ontwikkeld tot een wat kil winkelcentrum; een plek waar bezoekers hun auto neerzetten, boodschappen inladen en weer snel vertrekken. De oude haven, waar Zevenbergen zijn bestaan aan dankt, was er zelfs voor gedempt en de centraal gelegen Markt was veranderd in een rommelig parkeerterrein.
Er kwam geleidelijk meer leegstand, de overlast van auto’s voor bewoners en bezoekers nam toe en de Brabantse gezelligheid was ver te zoeken. De gemeente Moerdijk heeft daarom een centrumvisie en masterplan laten opstellen en samen met ondernemers, bewoners en bezoekers onderzocht wat ervoor nodig zou zijn om Zevenbergen weer het gezellige, bruisende hart te maken van de gemeente.
Daarbij is slim aangehaakt op een andere opgave in deze regio; het vergroten van de aanvoer van zoet water in West-Brabant en Zeeland. Voor de natuur en de boeren is dit van levensbelang, zeker in het licht van de voortgaande klimaatverandering. Tijdens de droge zomers van de afgelopen jaren kwam de noodzaak voor een meer duurzaam zoet-watersysteem in deze regio nog eens duidelijk aan het licht.

Zoet water brengt nieuw leven
Door de gedempte haven in het centrum van Zevenbergen weer open te graven kon op een efficiënte manier de Roode Vaart, de historische zoetwaterverbinding tussen het Hollandsch Diep en de Mark, worden hersteld. Gelijktijdig heeft het centrum van Zevenbergen een enorme kwaliteitsimpuls gekregen. Een flink deel van de parkeerplaatsen zijn naar buiten het centrum verplaatst. Op de kades langs de haven en op de Markt is plek gemaakt om te wandelen en te verblijven, met grotere terrassen en ruimte voor belangrijke lokale evenementen. In de haven liggen voor iedereen toegankelijke steigers waar bootjes kunnen aanmeren en waar mensen met de voeten in het water kunnen zitten. Door een rommelhoek naast de kerk te herontwikkelen met een supermarkt en woningen wordt een compact winkelrondje gecreëerd en de omlijsting van de Markt hersteld. De pleinvloer van de Markt loopt nu geleidelijk op naar het hoger gelegen terrassendeel, zodat een multifunctioneel podium ontstaat. De Markt wordt op die manier weer de gezellige huiskamer van de stad.
Met het terugbrengen van het water in de haven en het herinrichten van de Markt krijgen historische panden, kerken en monumentale bomen hun allure terug. Historische verhalen worden zichtbaar en bieden inspiratie voor de toekomst.

Naar een nieuw elan
De transformatie van centrum Zevenbergen heeft al tijdens de planvorming de dynamiek en het elan teruggebracht bij de ondernemers en bewoners in het centrum. Winkels zijn getransformeerd, woningen zijn opgeknapt, jonge ondernemers melden zich en nieuwe evenementen worden voorbereid. Er wordt daarnaast fors geïnvesteerd door marktpartijen in nieuwe woningen, duurzame winkelpanden en horeca aan de Markt. Maar ook het leefklimaat in het historische centrum is enorm verbeterd. Luchtvervuiling, geluidsoverlast en hittestress zijn verminderd en de verkeersveiligheid vergroot. Maar bovenal is het centrum weer het vanzelfsprekende hart geworden van Zevenbergen, een plek waar mensen trots op zijn.

Unieke samenwerking
Voor deze grootschalige transformatie hebben de gemeente Moerdijk, de provincie Noord-Brabant, de provincie Zeeland, het waterschap Brabantse Delta en het Rijk de samenwerking gezocht. In Zevenbergen is handig werk met werk gemaakt en zijn investeringen in een duurzaam en robuust zoetwater-systeem in West-Brabant gekoppeld aan gemeentelijke investeringen in de openbare ruimte en aan private investeringen in het centrum. Het eindresultaat is daardoor veel meer dan de som der delen.
De basis van dit succes is een zeer interactief proces met bewoners, ondernemers, eigenaren en de verschillende overheidsinstanties. In het planproces is door alle betrokkenen steeds de verleiding weerstaan om tot snelle en makkelijke resultaten te komen, maar is bewust en consequent de meerwaarde voor de lange termijn als leidraad gepakt.