Goirle Zuidrand

Goirle – Herontwikkeling naar wonen als impuls voor ecologie, water en cultuurhistorie

De zuidrand van Goirle is van oudsher een dynamisch gebied ingeklemd tussen het centrum van Goirle en het beekdal van de Oude en Nieuwe Leij. Naast de Sint-Janskerk domineren vooral de twee textielfabrieken het beeld; de Van Besouw en de Van Puijenbroek. Het grootste gedeelte van de textielindustrie is de laatste decennia echter vertrokken uit Goirle, beide fabrieken staan grotendeels leeg en delen beginnen te verloederen. Er is gekozen om deze locaties te transformeren naar wonen en dit te gebruiken om een krachtige impuls te geven aan Goirle en het naastgelegen beekdal.

Om die reden is in samenspraak met de betrokken eigenaren, de gemeente, de provincie, het Waterschap, het Brabants Landschap, de Stichting Steengoed en het Biodiversiteitsteam een integrale toekomstvisie opgesteld voor het gebied. In deze toekomstvisie zijn de verschillende losse opgaven in het gebied met elkaar in verband gebracht en tot één samenhangend en uitvoerbaar plan gemaakt. Dit vroeg flink wat energie inzet in de visie-fase, maar heeft er uiteindelijk wel toe geleid dat er meer ruimte en kwaliteit is ontstaan voor de nieuwe woningen en tegelijkertijd ook de opgaven rondom cultuurhistorie, water en ecologie in dit gebied kunnen worden uitgevoerd. Daar was anders geen budget voor beschikbaar.

Zo maakt de transformatie naar woningbouw het mogelijk de waterafvoer en piekretentie in het beekdal te verbeteren door het vergraven van het beekprofiel en het omvormen van agrarisch gebied naar natuur en retentiegebieden.

In het verlengde daarvan kan de nu slechts gedeeltelijk ingerichte ecologische hoofdstructuur in het beekdal worden vervolmaakt en wordt in aansluiting daarop de biodiversiteit vergroot in de overgang tussen dorp en beekdal.

Een andere belangrijke opgave is het duurzaam behouden van de cultuurhistorische verhalen in het gebied, met name rondom de voor Goirle zo belangrijke textielindustrie. Delen van de fabrieken worden bijvoorbeeld gerenoveerd en delen worden op zo’n manier herontwikkeld dat ze in architectuur en openbare ruimte het verhaal van de productie, energievoorziening en de mensen die er werkten levend zullen houden. Bij de stapsgewijze opwaardering van woonzorgcentrum St. Elisabeth wordt de oorspronkelijke parochietuin als inspiratie gebruikt.

In het gehele gebied wordt de recreatieve toegankelijkheid vergroot, zodat een prachtig historisch en groen uitloopgebied ontstaat voor Goirle. Binnen dit gebied ontstaat vervolgens een waaier aan aantrekkelijke nieuwe woonbuurtjes met ieder een eigen identiteit.

De visie is door unaniem vastgesteld in de gemeenteraad en omarmd door provincie, Waterschap en Brabants Landschap. De provincie heeft daarbij aangegeven zoveel toegevoegde waarde te zien in deze integrale manier van werken dat zij de saldobenadering wil inzetten om de rode contour en EHS te veranderen op deze plek.